آسم چیست؟
آسم نوعی بیماری تنفسی است که در آن لوله‌های تنفسی ملتهب و متورم شده و انقباض نایژه‌ها را سبب می‌شود. شدت آسم می‌تواند با گذشت زمان کم تر شود اما هرگز به طور کامل از بین نمی رود.
از علائم آسم می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تنگی نفس
- سرفه یاخس خس سینه که با سرماخوردگی تشدید می شود.
- درد قفسه سینه
در برخی شرایط علائم آسم شدیدتر می شود. این شرایط عبارتند از:
- زمانی که هوا سرد و خشک و آلوده باشد.
- محرک هایی همچون دود سیگار
- داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن
- وجود عوامل محرک کننده همچون گاز، گرد و خاک های شیمیایی و بخار در محل کار
- سم ناشی از آلرژی که در آلرژن هایی مربوط به گرده گل، سوسک و حیوانات خانگی وجود دارد.
آلرژی چیست؟
آلرژی ها از شایع ترین بیماری هایی است که با آسم نیز همراهی دارد. آلرژی واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن است که زمینه ابتلا به آن، ارثی است. هیچ کس با آلرژی به دنیا نمی آید، ولی معمولا می تواند از سنین کودکی آغاز می شود. اما این نشان دهنده آن نیست که از دیگر سنین شروع نمی شود.
از علائم آلرژی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- آبریزش، گرفتگی و خارش بینی
- عطسه های مکرر
- خارش، قرمزی، اشک ریزی، تورم و حساسیت به نور در چشم
- تنفس همراه با صدای خس خس و احساس کمبود هوا
- خستگی
- عصبیانیت
- خارش گلو و گوش
علل آسم
از علل مبتلا شدن به بیماری آسم، ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی (موروثی) است ولی آلرژی بیماری است که از واکنش غیرعادی دستگاه ایمنی بدن که چندین عضو بدن را درگیر می کند، به وجود می آید. با این حال یکی از علل آلرژی نیز می تواند ژنتیک باشد.
تفاوت آسم و آلرژی
- به طور کلی، آسم التهاب و تورم مجاری هوا و دستگاه های تنفسی است. در حالی که آلرژی واکنش غیرمعمول دستگاه ایمنی بدن به برخی از مواد است.
- علاوه بر تست آلرژی، از آزمایش عملکرد ریه، اسپیرومتری برای تشخیص آسم، و از طریق آزمایش خون و تست پوستی پریک برای تشخیص آلرژی می توان استفاده کرد.
- آسم فقط دستگاه تنفسی و مجاری هوایی را تحت تاثیر قرار می دهد، در حالی که آلرژی، چندین عضو از دستگاه های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
- عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی باعث بروز آسم شوند در حالیکه در آلرژی به علت قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها و مواد شیمیایی موجود در محیط به وجود می آیند.
- درمان آسم از طریق مصرف داروهای استنشاقی، تزریقی یا بلعی است که شامل برونکودیلاتور‌ها و کورتیکواستروئید‌ها هستند. ولی برای درمان آلرژی از داروهای آنتی هیستامین و در موارد شدید نیاز به تزریق اپی نفرین می باشد.
درمان آسم
- داروهای آسم دو نوع دارند : ۱) سریع الاثر که حملات آسم را کنترل می کنند. ۲) طولانی مدت که به فرد کمک می کند تا حملات کم و خفیف داشته باشند.
- استفاده از داروهای استنشاقی شامل برونکودیلاتور‌ها و کورتیکواستروئید‌ها
- درمان های خانگی آسم که شامل : بستن پنجره ها، اجتناب از محرک ها،خودداری از مصرف غذاهای مضر برای آسم، استفاده از هواکش، تغییر دکور برای کاهش گرد و خاک، ایجاد رطوبت مطلوب، دوری کردن از قارچ ها،عدم نگهداری از حیوانات خانگی، نظافت منظم، پوشاندن دهان و بینی در هوای سرد، ورزش منظم و وزن متناسب
درمان آلرژی
- بستن پنجره
- استفاده از ماده کورستین در خوراک و میوه ها و سبزی هایی همچون پیاز، چغندر قند، بلوبری، کلم بنفش، تمشک، گل کلم بنفش، آکای بری، بادمجان، هویج بنفش، ماست، قارچ، اسپیرولینا، اسیدهای چرب امگا ۳ مثل روغن ماهی و تخم مرغ، کلم بروکلی، کدو تنبل، سیر، عسل محلی
- استفاده از ماسک هنگام گرده افشانی درختان و گل ها و گیاهان و روزهای آلوده
- دوری از دود تنباکو
- استفاده از انواع ویتامین C
- استفاده از انواع ویتامین D3
- استفاده از آنتی بیوتیک ها
- استفاده از گیاه Butterbur
علت آسم چیست و چه کسانی بیشتر دچار این مشکل می‌شوند؟
هنوز مشخص نیست که چرا بعضی از افراد به آسم مبتلا می‌شوند و برخی دیگر به آن مبتلا نمی‌شوند اما احتمالاً ترکیبی از عوامل محیطی و ارثی (ژنتیکی) است.
قرار گرفتن در معرض تحریک‌کننده‌های مختلف و موادی که باعث ایجاد آلرژی (حساسیت) می‌شوند، می‌تواند علائم و نشانه‌های آسم را تحریک کند. عوامل محرک آسم از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
حساسیت و آلرژی به گرده گل‌ها
رینیت آلرژیک فصلی (حساسیت فصلی) یا تب یونجه یک واکنش آلرژیک به گرده گل است. حساسیت فصلی باعث التهاب و تورم مخاط بینی و چشم می‌شود. علائم رینیت شامل عطسه، احتقان بینی، خارش بدن، آبریزش بینی و اشک‌آلود شدن چشم است. از گزینه‌های درمانی برای حساسیت فصلی می‌توان آنتی‌هیستامین‌های خوراکی، ضد لکوترین‌ها، کورتون‌های استنشاقی، آنتی‌هیستامین‌های بینی و قطره‌های کرومولین چشمی را نام برد.
حساسیت و آلرژی به کنه
کنه‌ها موجودات ریزی هستند که در گرد و غبار و در الیاف خانگی مانند بالش، تشک، فرش و پتو زندگی می‌کنند. کنه‌ها در مناطق گرم و مرطوب رشد می‌کنند. علائم حساسیت و آلرژی به کنه مشابه علائم آلرژی به گرده است. برای کنترل آلرژی به کنه سعی کنید که همیشه روبالشی‌ها، تشک‌ها و سایر الیاف و البسه تمیز باشند. همچنین، لازم است که فرش تمیز باشد و در فواصل زمانی کوتاه با جاروبرقی گرد و غبار آن گرفته شود. درمان این نوع آلرژی شامل داروهایی برای کنترل علائم بینی، چشم و علائم تنفسی است. اگر علائم با تجویز دارو کاهش نیابد، استفاده از ایمونوتراپی یکی از گزینه‌های درمانی خواهد بود.
حساسیت و آلرژی به پوست و کرک حیوانات
واکنش‌های آلرژیک ناشی از حیوانات مانند آلرژی به گربه و سگ بر اثر تماس با پروتئین‌های ترشح‌شده از غدد پوستی حیوانات و کرک و مو ایجاد می‌شود. یکی از مفیدترین راه‌ها برای کاهش این نوع آلرژی اجتناب از نگهداری حیوانات در خانه است. بااین‌حال، اگر باز هم تمایل به نگهداری حیوان خانگی خود دارید باید آن را از اتاق‌خواب دور کرده و از پاک‌کننده‌های هوا با فیلتر HEPA جهت پاک شدن هوا استفاده کنید.
حساسیت و آلرژی غذایی
آلرژی غذایی زمانی ایجاد می‌شود که بدن بر ضد یک ماده غذایی خاص آنتی‌بادی تولید کند. واکنش آلرژیک به غذا در عرض چند دقیقه پس از خوردن غذا آغازشده و علائم آن اغلب شدید است. در بزرگ‌سالان، شایع‌ترین آلرژی غذایی شامل حساسیت به صدف، بادام‌زمینی و انواع آجیل است. در کودکان آلرژی غذایی شامل عدم تحمل لاکتوز، تخم‌مرغ، سویا، گندم، صدف، بادام‌زمینی و آجیل است.
حساسیت و آلرژی به قارچ و کپک
کپک‌ها درواقع قارچ‌های کوچکی هستند که با تولید هاگ که مانند گرده در هوا شناور است باعث بروز آلرژی در برخی افراد می‌شوند. کپک در قسمت‌هایی از خانه که کم‌نور و مرطوب است همچون زیرزمین و حمام و در بیرون از خانه در فضای باز مثل چمن، روی برگ‌ها، یونجه، مالچ یا زیر قارچ‌ها دیده می‌شوند. اسپورهای کپک در هوای گرم و مرطوب به بیشترین تراکم و غلظت خود می‌رسند. درمان این نوع آلرژی شامل تجویز داروهایی برای کنترل علائم بینی، چشم و مشکلات تنفسی مثل گرفتگی بینی و خارش گلو است.
آلرژی به لاتکس
برخی افراد پس از تماس مکرر با لاتکس دچار حساسیت به لاتکس می‌شوند. دستکش‌های لاتکسی مانند دستکش‌هایی که در جراحی یا در نظافت منزل استفاده می‌شوند، منبع اصلی این نوع واکنش‌های آلرژی هستند. در حساسیت به لاتکس علائمی نظیر بثورات پوستی، کهیر، اشک ریزش و سوزش چشم، خس‌خس سینه و خارش پوستی بروز می‌کند. واکنش‌های آلرژیک به لاتکس از خفیف مانند قرمزی و خارش پوست تا شدید مثل مشکلات تنفسی متغیر است.
حساسیت به نیش حشرات
اگر زنبور شما را نیش بزند یک واکنش طبیعی شامل درد، تورم و قرمزی در اطراف محل گزیدگی ظاهر می‌شود. اما در حالت آلرژیک، واکنش گسترده‌تر و فراتر از محل نیش است به‌طوری‌که ممکن است بخشی از دست و یا پا ورم کند.
